IJs Heiligen

IJsheiligen is een van de oudste en meest bekende begrippen in de volksweerkunde onder wijngaardeniers.

IJsheiligen is jaarlijks van 11 tot 14 mei en betekent traditioneel het einde van een periode waarin er kans is op nachtvorst. Na deze periode is kans op schadelijke nachtvorst nog maar minimaal.

Wie zijn de IJsheiligen?

Het begrip IJsheiligen vindt zijn oorsprong in het christendom en verwijst de verjaardagen van de vier IJsheiligen:

• Sint Mamertus (11 mei): Mamertus was een bisschop van Vienne in Frankrijk. Hij riep op tot gebed en vasten om de zegen van God te verkrijgen tijdens perioden van extreme weersomstandigheden.
• Sint Pancratius (12 mei): Pancratius was een vroege christelijke martelaar. Zijn naam betekent "degeen die alles kan". Hij wordt vaak aangeroepen voor bescherming tegen vorstschade aan gewassen.
• Sint Servatius (13 mei): Servatius was een bisschop van Maastricht. Hij wordt vereerd als de beschermheilige tegen onweer en hagel, wat vaak gepaard gaat met koude temperaturen in het voorjaar.
• Sint Bonifatius (14 mei): Bonifatius was een Angelsaksische missionaris en bisschop. Hij wordt vereerd als de patroonheilige van de wijnbouw en wordt aangeroepen voor bescherming van de wijngaarden tegen vorst.

Nieuwe wijnstokken planten

Voor wijngaardeniers is het belangrijk om nieuwe wijnranken te planten in een periode waar in de kans op nachtvorst minimaal is.

Pas aangeplante wijnranken zijn kwetsbaar en nachtvorst kan leiden tot het bevriezen van delicate scheuten. Dit kan de groei van de jonge planten ernstig belemmeren of leiden van het afsterven van de jonge wijnrank.

Volwassen wijnranken

Voor volwassen wijnranken kan late nachtvorst leiden tot bevriezing van de delicate bloesems en jonge druiventrossen. Dit kan resulteren in het afsterven van de bloemen en het mislukken van de vruchtzetting. Als gevolg hiervan kan de opbrengst van de wijngaard aanzienlijk verminderd worden.

Bovendien kan vorstschade aan de ranken ook de groei en ontwikkeling van de wijnstokken belemmeren, wat op lange termijn invloed kan hebben op de gezondheid en productiviteit van de wijngaard.

IJsheiligen is diep geworteld in de tradities van wijngaardeniers