Wijnfouten

Terwijl wijnmakers streven naar perfectie in elke fles, worden ze soms geconfronteerd met uitdagingen die kunnen leiden tot wat algemeen bekend staat als "wijnfouten". Deze ongewenste kenmerken kunnen het resultaat zijn van verschillende factoren, variërend van productiefouten tot ongunstige omgevingsomstandigheden.

Wat zijn de meest voorkomende wijnfouten, hun oorzaken, hoe ze te herkennen zijn en, belangrijker nog, hoe ze te voorkomen zijn:

Kurk of TCA

De wijnfout die bekend staat als 'kurk' of 'kurksmaak' verwijst naar een besmetting van Trichlooranisol (TCA) in wijn, wat resulteert in een karakteristieke geur die lijkt op die van een vochtige kelder, natte kranten of schimmel. Deze onaangename geur kan de smaak van de wijn sterk beïnvloeden en de algehele ervaring bederven.

Trichlooranisol (TCA) is een chemische stof die vaak ontstaat door de interactie van chloorfenolen met natuurlijke schimmels in aanraking met kurk, hout of andere materialen die in contact komen met wijn. De geur van TCA is doorgaans gemakkelijk te herkennen door zijn karakteristieke muffe, beschimmelde en vochtige aroma's die zich verspreiden door de wijn.

De besmetting met TCA kan optreden wanneer de kurken die worden gebruikt om wijnflessen af te sluiten in contact komen met verontreinigde materialen of tijdens het reinigings- en desinfectieproces in de productiefaciliteit. Het kan ook voorkomen wanneer de wijn in contact komt met houten vaten of andere besmette materialen tijdens het productieproces.

Om de wijnfout van 'kurk' te voorkomen, is het essentieel om te investeren in hoogwaardige kurken en om ervoor te zorgen dat de kurken en andere materialen die in contact komen met de wijn grondig worden gereinigd en gedesinfecteerd voordat ze in het productieproces worden gebruikt. Bovendien is het belangrijk om een zorgvuldige controle van de hygiëne te handhaven in alle stadia van de productie en opslag van wijn.

Door strikte controlemaatregelen te implementeren en aandacht te besteden aan de kwaliteit van de materialen die worden gebruikt bij het afsluiten en produceren van wijn, kunnen wijnmakers de kans op TCA-besmetting aanzienlijk verminderen.

Böcksers

De wijnfout die bekend staat als 'Böckser' verwijst naar een specifieke geur die lijkt op rotte eieren, verbrand rubber, of kool, en soms een smaak heeft die doet denken aan rot, kaas en kool. Het kan een zeer onaangename en overweldigende ervaring zijn voor degenen die de wijn drinken.

Deze wijnfouten ontstaan meestal door een overmatig gebruik van zwavel tijdens de wijnproductie, zowel in de wijngaard als bij het proces van mostbereiding en wijnbereiding. Een teveel aan zwavel tijdens de behandeling van druiven kan resulteren in de vorming van waterstofsulfide en andere zwavelverbindingen, die de onaangename geur van Böckser veroorzaken.

Böcksers zijn meestal vrij gemakkelijk te herkennen vanwege zijn kenmerkende geur van rotte eieren, verbrand rubber of kool, die het aroma van de wijn sterk beïnvloedt. De smaak kan een bedorven, kaasachtig karakter hebben, wat afbreuk doet aan de algehele drinkervaring.

Om de vorming van Böcksers te voorkomen, is het belangrijk om het gebruik van zwavel zorgvuldig te reguleren en niet overmatig te gebruiken, zowel in de wijngaard als tijdens de wijnbereiding. Zorgvuldige dosering van sulfiet is cruciaal om de gewenste effecten van sulfiet te behouden voor de conservering van wijn, terwijl het risico op de vorming van ongewenste bijproducten wordt geminimaliseerd. Daarnaast is een goede kwaliteit van de most en strikte hygiëne in de wijnmakerij van essentieel belang om de kans op Böckser te minimaliseren.

Dit zijn wijnfouten die worden geassocieerd met verschillende geuren zoals rotte eieren, verbrand rubber, uien, selderij, bloemkool, kool, of een branderige en scherpe smaak. Ze kunnen worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder slechte kwaliteit van de most of overmatig gebruik van zwavel in de wijngaard of sulfiet in de wijnkelder

Waterstofsulfide (H2S)

Een wijnfout die een geur van rotte eieren, uien, of gekookte groenten kan veroorzaken. De geur is meestal onmiskenbaar, vergelijkbaar met rotte eieren of gekookte groenten.

Deze wijnfout kan ontstaan door onvoldoende voeding voor de gist tijdens de fermentatie. Het is daarom belangrijk dat de wijnmaker regelmatig de temperatuur tijdens de fermentatie controleert op tijd extra gistvoeding geeft. Een andere oorzaak is de aanwezigheid van anorganische zwavelverbindingen door overmatig gebruik van zwavel in de wijngaard. Zwavel wordt gebruikt om meeldauw tegen te gaan.

Mercaptaan (thiolen)

Een wijnfout die te herkennen is aan de geur van rotte eieren, uien, of verbrand rubber. Het kan ontstaan door een reactie tussen zwavelwaterstof en alcohol tijdens de fermentatie of door onjuiste behandeling van de most. De wijnmaker dient dan ook te zorgen voor een gezonde fermentatieomgeving, overmatige blootstelling aan zuurstof te vermijden en een goede hygiëne in de wijnmakerij te handhaven.

Sulfietproblemen

Een wijnfout die een scherpe, prikkelende smaak kan veroorzaken, vergelijkbaar met die van zwavel of sulfiet. De wijn kan hierdoor scherp, branderig en onaangenaam smaken.

Deze afwijking kan ontstaan door overmatig gebruik van sulfiet tijdens de wijnbereiding. De wijnmaker dient de benodigde sulfiet nauwkeurig te doseren, regelmatig controles uit te voeren en onnodig contact met zuurstof te vermijden.

Voortijdige veroudering 'UTA'

Untypische Alterungsnote (UTA) is een term die in de wijnwereld wordt gebruikt om een ongewone verouderingssmaak aan te duiden. Het wordt vaak omschreven als een geur van nat papier, mottenballen en zeep, met een astringente en bittere smaak die aan het gehemelte blijft plakken. De wijn kan er ook wat waterig uitzien. UTA ontstaat meestal als gevolg van droogtestress in de wijngaard, overmatige belasting van de wijnstokken of een te vroege oogst.

Je herkent UTA aan de geur van nat papier, mottenballen en zeep, samen met een astringente en bittere smaak die aan het gehemelte blijft plakken. De wijn kan er ook wat waterig uitzien.

UTA wordt voornamelijk veroorzaakt door omgevingsfactoren in de wijngaard, zoals droogtestress of een te grote belasting van de wijnstokken, die leiden tot ongewenste chemische reacties tijdens de rijping van de druiven. Ook kan een te vroege oogst ook bijdragen aan de ontwikkeling van UTA.

Om UTA te voorkomen is het daarom van belang om de wijnstokken te beschermen tegen droogtestress en overmatige belasting. Het handhaven van een geschikt irrigatieschema, het zorgen voor voldoende voedingsstoffen in de bodem en het regelmatig monitoren van de druivenrijpheid zijn belangrijke preventieve maatregelen.

Melkzuur fout

De Melkzuur wijnfout wordt gekenmerkt door een zoet-zure geur die doet denken aan yoghurt, boter, kaas en zuurkool.

De Melkzuur wijnfout ontstaat door de groei van ongewenste bacteriën tijdens de gisting, wat resulteert in een zoet-zure geur die doet denken aan bedorven zuivelproducten, zoals yoghurt, boter, kaas en zuurkool.  Deze geur is een duidelijk teken van de Melkzuur wijnfout en kan de wijn onaangenaam doen smaken.

De aanwezigheid van verkeerde bacteriën tijdens de appelmelkzuurgisting kan leiden tot de Melkzuur wijnfout. Dit kan gebeuren als de druiven niet zorgvuldig worden gesorteerd bij de oogst of als de hygiënische omstandigheden in de wijnbereidingsfaciliteit niet optimaal zijn. Ook een onjuiste dosering van sulfiet kan de groei van ongewenste bacteriën bevorderen.

Om de Melkzuur wijnfout te voorkomen, is het daarom belangrijk om de druiven zorgvuldig te sorteren bij de oogst, zodat alleen de hoogste kwaliteit druiven worden gebruikt. Daarnaast is het handhaven van een goede hygiëne in de wijnbereidingsfaciliteit essentieel om de groei van ongewenste bacteriën te voorkomen. De juiste dosering van sulfiet en het juiste moment van toedienen tijdens het wijnmaakproces, kan ook helpen om de ontwikkeling van de Melkzuur wijnfout te voorkomen.

Azijnsteek

De Azijnsteek wijnfout, ook wel azijnzuurafwijking genoemd, is een fout die zowel in de wijngaard als in de wijnkelder kan ontstaan. In de wijngaard kan het worden veroorzaakt door azijnzuurbacteriën die worden overgebracht door druiven die zijn aangetast door fruitvliegjes, wespen of hagel. In de wijnkelder kan het ontstaan door onvoldoende hygiëne of onjuiste opslagomstandigheden.

De Azijnsteek wijnfout is het resultaat van de omzetting van ethanol in azijnzuur door azijnzuurbacteriën. Dit leidt tot een scherpe, bijtende geur en azijnachtige geur en smaak in de wijn.

Om de Azijnsteek wijnfout te voorkomen is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de opslagomstandigheden in de wijnkelder optimaal zijn, inclusief de juiste temperatuur- en vochtigheidsniveaus en voldoende luchtcirculatie.

Lijmachtige 'Velpon' Wijnfout

Deze wijnfout is een probleem dat zich kan voordoen in wijn en een onaangename geur van lijm of oplosmiddel met een chemische smaak kan veroorzaken.  Deze geur kan vrij krachtig zijn en kan vergezeld gaan van een onaangename, chemische nasmaak.

Deze wijnfout wordt veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder de aanwezigheid van azijnzuur, wilde gisten en onvoldoende hygiëne in de wijnproductie. De Velpon wijnfout treedt op wanneer azijnzuur in de wijn reageert met alcohol, wat resulteert in de vorming van ethylacetaat. Dit kan voorkomen door slechte hygiëne in de wijnproductie, evenals de aanwezigheid van wilde gisten die deze reactie kunnen veroorzaken.

Het is belangrijk om zorgvuldig toezicht te houden op de aanwezigheid van azijnzuur en wilde gisten, die beide kunnen bijdragen aan de vorming van ethylacetaat. Het monitoren en beheersen van de omgevingsomstandigheden en het fermentatieproces kan helpen bij het voorkomen van deze ongewenste chemische reactie in de wijn.

Paardenzweet

De Paardenzweet wijnfout is een veelvoorkomende wijnfout die wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van de gist Brettanomyces buxellensis. Deze gist produceert verschillende aromatische verbindingen, waaronder 4-ethylfenol en 4-ethylguaiacol, en kan zorgen voor een onaangename geur van stal en paarden in de wijn, vaak gepaard gaand met een dierlijke, leerachtige of animale smaak.

Deze kenmerken kunnen duidelijk aanwezig zijn, zelfs in kleine hoeveelheden, en kunnen de algehele drinkervaring van de wijn aanzienlijk beïnvloeden.

De aanwezigheid van Brettanomyces buxellensis in de wijn kan worden toegeschreven aan onvoldoende hygiëne tijdens het wijnproductieproces of aan besmetting van de gebruikte vaten of apparatuur.

Deze gist gedijt in omgevingen met weinig zuurstof en kan zich ontwikkelen in vaten of flessen met restsuikers. Regelmatige reiniging en desinfectie van alle apparatuur, vaten en opslagruimtes zijn van cruciaal belang. Daarnaast kan het beperken van het zuurstofniveau tijdens de rijping en opslag van de wijn helpen om de groei van deze gist te beperken.

Sulfiet (SO2) Steek

Dit is een veelvoorkomende wijnfout die wordt veroorzaakt door overmatig gebruik van sulfiet in de wijnproductie. Dit resulteert in een branderige, prikkelende geur van sulfiet en een scherpe, harde, branderige smaak in de wijn, waardoor het drinken van de wijn onaangenaam wordt..

De SO2 Steek wijnfout ontstaat door een overmatige concentratie van sulfiet in de wijn. Sulfiet wordt vaak gebruikt als conserveermiddel en om de wijn te beschermen tegen oxidatie en bacteriële groei. Echter, wanneer sulfiet in te grote hoeveelheden aanwezig is, kan het een onaangename geur en smaak veroorzaken.

Het is van essentieel belang voor wijnmakers om nauwkeurig te zijn bij het meten en toedienen van sulfiet tijdens het wijnproductieproces. Het is belangrijk om de aanbevolen hoeveelheden sulfiet te volgen en deze niet te overschrijden. Daarnaast kan het verstandig zijn om zorgvuldig de ontwikkeling van de wijn te monitoren en regelmatig smaaktesten uit te voeren om eventuele afwijkingen tijdig te detecteren.

Door zorgvuldige aandacht te besteden aan de sulfietniveaus en door zorgvuldig toezicht te houden op het gehele wijnbereidingsproces, kunnen wijnmakers de kans op de SO2 Steek wijnfout minimaliseren.

Groene wijnfout

De Groene wijnfout is een veelvoorkomend probleem dat kan optreden in wijn als gevolg van bepaalde productieprocessen.

De Groene wijnfout is te herkennen aan de kenmerkende grassige geur die uit de wijn opstijgt, samen met een smaak die bitter, hard en kruidig is. Deze onaangename kenmerken kunnen de wijn minder aantrekkelijk maken voor consumenten die de voorkeur geven aan een evenwichtige en aangename smaakervaring.

Een van de belangrijkste redenen is een te vroege oogst, waarbij de druiven nog niet volledig rijp zijn en nog steeds onvolgroeide, groene aroma's bevatten. Het te hard persen van de druiven en het meepersen van groene delen en steeltjes kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van deze fout. Bovendien kan het ontbreken van voldoende rijpingstijd van de wijn ook resulteren in de aanwezigheid van ongewenste groene smaken.

Oxidatie

De Oxidatie wijnfout treedt op wanneer wijn te veel wordt blootgesteld aan zuurstof. Dit kan resulteren in ongewenste veranderingen in de kleur, geur en smaak van de wijn, waardoor jonge witte wijn donkergeel of zelfs oranje kan worden en rode wijn een dakpan-rode kleur kan krijgen, terwijl de geur en smaak meer lijken op die van sherry of port met nootachtige aroma's en een oxidatieve smaak.

Oxidatie treedt op wanneer wijn te veel wordt blootgesteld aan zuurstof, hetzij door slechte opslagomstandigheden, hetzij door onjuiste behandeling tijdens het productieproces. Slechte kurken of onvolledige afdichting van de fles kunnen ook leiden tot overmatige blootstelling aan zuurstof, waardoor oxidatie kan plaatsvinden. Dit resulteert in chemische reacties die de structuur van de wijn veranderen, waardoor de smaak, geur en kleur worden aangetast.

Om oxidatie te voorkomen, is het essentieel om de wijn op de juiste manier op te slaan, bij voorkeur op een koele en donkere plaats met een stabiele temperatuur. Het is ook belangrijk om de flessen goed af te sluiten met hoogwaardige kurken of andere afsluitmiddelen die een goede luchtdichte afsluiting garanderen. Daarnaast is het vermijden van te veel blootstelling aan zuurstof tijdens het productieproces van essentieel belang om oxidatie te voorkomen.

Reductieve Wijnfout

Reductieve geuren in wijn ontstaan wanneer er te weinig zuurstof aanwezig is tijdens de vinificatie. Dit kan resulteren in de vorming van waterstofsulfide, dat een geur van rotte eieren afgeeft, en andere vluchtige zwavelverbindingen die geuren van knoflook, uien of gekookte kool produceren. Deze geuren zijn duidelijk onaangenaam en kunnen de algemene drinkervaring van de wijn sterk beïnvloeden.

Reductieve geuren worden veroorzaakt door een gebrek aan zuurstof tijdens de vinificatie, waardoor bepaalde gistsoorten abnormale chemische reacties kunnen veroorzaken. Dit kan gebeuren door te strakke afsluiting van de fermentatietank, te weinig beluchting van de most of door het gebruik van bepaalde gisten die dergelijke verbindingen kunnen produceren.

Om reductieve geuren te voorkomen, is het van essentieel belang om ervoor te zorgen dat er voldoende zuurstof aanwezig is tijdens het vinificatieproces. Dit kan worden bereikt door regelmatig te beluchten of te roeren in de most tijdens de gisting. Het gebruik van aangepaste gistsoorten die minder geneigd zijn tot reductieve geuren kan ook helpen om deze fout te voorkomen. Bovendien is een goede hygiëne in de wijnkelder van groot belang om de kans op reductieve geuren te minimaliseren.

Verkeerde Zuren

Wanneer een wijn te veel zuur bevat, kan dit resulteren in een scherpe, onaangename smaak die de algehele drinkervaring verstoort. Aan de andere kant kan een te lage zuurgraad leiden tot een vlakke smaak die de wijn karakterloos en saai maakt. Het herkennen van verkeerde zuren kan worden gedaan door de smaak van de wijn te beoordelen.

Onjuiste zuurtegraden kunnen verschillende oorzaken hebben, waaronder de kenmerken van de druivensoorten die worden gebruikt, de omstandigheden van de wijngaard, het klimaat en de bodemgesteldheid. Daarnaast kan onjuiste zuren ook het gevolg zijn van onnauwkeurigheden tijdens het vinificatieproces, zoals te weinig of te veel zuuraanpassingen of onvoldoende beheersing van de fermentatie.

Om ongewenste zuurtegraden te voorkomen, is het belangrijk om tijdens het hele proces van wijnbereiding de zuurgraad zorgvuldig te bewaken. Dit omvat het selecteren van geschikte druivenrassen voor de specifieke klimatologische omstandigheden van de wijngaard, het beheren van de oogsttijd om optimale rijpheid te bereiken en het toepassen van nauwkeurige technieken tijdens de vinificatie om de zuurgraad in balans te brengen.

Het is ook van belang om de juiste technieken voor het zuurbeheer toe te passen, zoals het toevoegen van zuur of het uitvoeren van malolactische gisting om de zuurgraad te verminderen.

Blending fout

Verkeerde blending doet zich voor wanneer verschillende componenten van de wijn, zoals verschillende druivensoorten of partijen, niet goed gemengd zijn, waardoor de uiteindelijke wijn een gebrek aan harmonie vertoont. Dit kan resulteren in een wijn die qua smaak, textuur en algehele balans niet consistent is.

Het herkennen van verkeerde blending kan gebeuren door de wijn te proeven en te beoordelen op consistentie en harmonie. Een wijn met verkeerde blending kan onevenwichtig lijken, waarbij bepaalde smaakprofielen of textuurelementen overheersen, terwijl andere aspecten ondervertegenwoordigd zijn.

Verkeerde blending kan het gevolg zijn van onnauwkeurigheden of onervarenheid tijdens het mengproces. Onjuiste selectie van druivenpartijen, ongelijke fermentatietijden, of het gebruik van verschillende druivenvariëteiten die niet goed samengaan, kunnen allemaal bijdragen aan een verkeerde blending.

Om de verkeerde blending te voorkomen, is het essentieel om nauwkeurig en zorgvuldig te werk te gaan tijdens het mengproces. Dit omvat het zorgvuldig selecteren van componenten die goed bij elkaar passen in termen van smaak, textuur en structuur. Het is ook belangrijk om nauwkeurige metingen en controles uit te voeren tijdens het blendingproces om een evenwichtige en harmonieuze wijn te verkrijgen. Daarnaast is expertise en ervaring in het mengen van wijn van groot belang om de kwaliteit en consistentie te waarborgen.